Phương pháp Chạy / Đi Bộ là gì?
Phương pháp chạy kết hợp đi bộ đúng như tên gọi của nó. Bạn chạy trong một khoảng thời gian và sau đó là một khoảng nghỉ đi bộ. Tuy nhiên, khoảng "nghỉ" này không phải là nghỉ ngơi hoàn toàn mà là một dạng phục hồi chủ động.
Phương pháp chạy / đi bộ cho phép người mới bắt đầu chạy được xa hơn, giúp tăng đáng kể lợi ích về thể chất từ bài tập. Kỹ thuật này cũng có thể được sử dụng bởi những người chạy có kinh nghiệm, cho phép họ duy trì thời gian chạy dài hơn ở cường độ cao hơn.
Việc tạo ra phương pháp chạy đi bộ được cho là thuộc về Jeff Galloway, người đã thiết kế chương trình này vào năm 1974. Galloway giới thiệu phương pháp này cho lớp học của mình, vốn bao gồm những người không tập chạy và người mới bắt đầu. Ông nhanh chóng nhận thấy đây là cách lý tưởng để cải thiện sức khỏe đồng thời giảm thiểu nguy cơ chấn thương.
Mách bạn: 7 Lợi Ích Của Phương Pháp Chạy Đi Bộ
#1: Lý tưởng cho người mới chạy
Nếu bạn chỉ mới bắt đầu chạy, việc áp dụng các khoảng chạy/đi xen kẽ sẽ giúp bạn cảm thấy kiểm soát bài tập của mình tốt hơn và cho phép bạn chạy được quãng đường dài hơn mà không cần nghỉ đi bộ.
Những lợi ích này có thể sẽ giảm bớt cảm giác e ngại về việc chạy bộ và tăng động lực của bạn, khiến bạn dễ dàng gắn bó với việc chạy và thiết lập nền tảng chạy bộ vững chắc.
#2: Cải thiện khả năng phục hồi
Những khoảng thời gian đi bộ là các giai đoạn phục hồi chủ động ngắn giúp ngăn cơ thể bạn mệt mỏi do các bài tập lặp đi lặp lại.
Luyện tập ngắt quãng với các khoảng nghỉ đi bộ cho phép các cơ chạy của bạn nghỉ ngơi, phục hồi và cũng giúp bạn tiết kiệm năng lượng để có thể chạy xa hơn với ít mệt mỏi và căng thẳng hơn cho cơ thể.
Sử dụng phương pháp chạy đi bộ cũng giúp ích cho giai đoạn sau chạy, vì bạn sẽ hồi phục nhanh hơn do cơ thể ít bị căng thẳng trong quá trình tập luyện. Nhờ đó, bạn sẽ giảm đau nhức cơ và viêm.
#3: Tốt cho người dễ bị chấn thương
Dù là đang quay trở lại với chạy bộ sau một chấn thương, chạy bộ khi đang có chấn thương nhẹ, hay muốn giảm thiểu nguy cơ chấn thương ngay từ đầu, các khoảng nghỉ đi bộ trong phương pháp chạy đi bộ là vô cùng giá trị.
Các nhóm cơ khác nhau được sử dụng trong các giai đoạn đi bộ. Điều này chống lại tác động của áp lực lặp đi lặp lại vốn có trong việc chạy liên tục, và từ đó giảm thiểu khả năng làm trầm trọng thêm một chấn thương trước đó hoặc gây ra một chấn thương mới.
#4: Giúp bạn chạy xa hơn
Bằng cách cho phép cơ thể nghỉ ngơi trong các khoảng thời gian đi bộ, bạn trì hoãn đi sự mệt mỏi và kéo dài thời gian bạn có thể tiếp tục duy trì. Bạn có thể thấy mình chinh phục được các quãng đường mà bạn chưa bao giờ nghĩ là có thể!
#5: Có thể giúp bạn chạy nhanh hơn
Mặc dù nghe có vẻ khó tin, nhưng đưa các khoảng đi bộ vào quá trình chạy của bạn có thể giúp bạn giảm thời gian hoàn thành cuộc đua (race finish times).
Nếu bạn thường vất vả lê bước qua vài dặm cuối cùng của một cuộc đua hoặc điều chỉnh tốc độ trong suốt cuộc đua vì sợ mất hết sức lực vào cuối chặng, bạn có thể sẽ ngạc nhiên khi thấy rằng việc nghỉ đi bộ ngắn thường xuyên có thể giúp bạn đạt được thời gian nhanh hơn vào ngày đua. Sự cải thiện này xảy ra bởi vì các khoảng nghỉ đi bộ giúp bạn có cơ hội phục hồi cả về thể chất lẫn tinh thần, để bạn có thể chạy nhanh hơn một chút ở các giai đoạn chạy so với khi bạn chạy liên tục.
Các khoảng nghỉ đi bộ cũng sẽ giúp bạn cảm thấy bớt mệt mỏi hơn bình thường, cho phép bạn dư thừa năng lượng để về đích mạnh mẽ.
#6: Giúp việc chạy bớt căng thẳng về mặt tinh thần
Trong khi việc nghỉ đi bộ có nhiều lợi ích về mặt thể chất, thì cũng có lợi ích về mặt tinh thần.
Nhiều người chạy bộ nhận thấy rằng việc kết hợp các giai đoạn đi bộ vào quá trình chạy giúp họ cảm thấy kiểm soát bài tập tốt hơn, cũng như giúp việc chạy bớt căng thẳng và đáng sợ hơn.
#7: Giúp duy trì sự tập trung
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc tập trung vào khoảnh khắc hiện tại trong khi chạy và nhận thấy mình đang lo lắng về việc đạt đến dặm thứ 13 trong khi bạn mới chỉ ở dặm thứ 1, việc có chiến lược chạy/đi có thể giúp bạn duy trì sự hiện diện trong thời điểm hiện tại.
Việc theo dõi thời gian cho các giai đoạn chạy và đi của bạn sẽ đòi hỏi một sự tập trung nhất định và sẽ giúp bạn tập trung vào giai đoạn bạn đang thực hiện thay vì vào những dặm đường còn nằm ở phía trước.
Ai có thể hưởng lợi từ phương pháp chạy bộ xen kẽ đi bộ?
Hầu như mọi người đều có thể hưởng lợi từ việc sử dụng phương pháp này, bao gồm cả khi bạn là:
- Một người mới chạy bộ:
- Bị chấn thương, dễ chấn thương hoặc đang quay trở lại tập luyện sau chấn thương
- Cố gắng cải thiện sức bền nhưng không thấy tiến triển hoặc cảm thấy kiệt sức
- E ngại các buổi chạy hoặc cảm thấy chúng quá căng thẳng
- Gặp khó khăn trong việc tập luyện cho một cuộc đua
Cách thực hiện phương pháp chạy bộ xen kẽ đi bộ
Đầu tiên, hãy xác định nền tảng thể lực hiện tại của bạn
Cách tốt nhất để bắt đầu là sử dụng bài tập được Galloway gọi là “Dặm Kỳ Diệu” (Magic Mile). Đây là một bài tập được thiết kế để giúp bạn xác định tốc độ mục tiêu cho cuộc đua của mình, đồng thời xác định tỷ lệ chạy/đi của bạn trong các khoảng tập. Để thực hiện "Dặm Kỳ Diệu", bạn cần:
- Khởi động với một lần chạy chậm, 1.6km.
- Thực hiện một vài động tác tăng tốc hoặc sải bước.
- Chạy thật nỗ lực 1.6km với nhịp độ ổn định nhất có thể (khi kết thúc, bạn sẽ cảm thấy mình không thể duy trì tốc độ đó thêm 100m nữa)
- Đi bộ trong 5 phút để hồi phục
- Ghi lại thời gian chạy 1.6km của bạn và sử dụng nó để dự đoán tốc độ đua cũng như chiến lược và tỷ lệ chạy/đi tương ứng. Trang web của Galloway có một máy tính “Dặm Kỳ Diệu” cho mục đích này.
Các vận động viên khác nhau sẽ sử dụng các khoảng thời gian và tỷ lệ chạy/đi khác nhau để tối ưu hóa hiệu quả của phương pháp này. Bạn cũng không nhất thiết phải thực hiện "Dặm Kỳ Diệu" mới có thể bắt đầu hưởng lợi từ phương pháp chạy này.
Hãy áp dụng các nguyên tắc cơ bản đằng sau phương pháp tập luyệnngắt quãng và điều chỉnh cho phù hợp với nhu cầu của bản thân bằng cách sử dụng các bài tập ví dụ sau:
Bài tập chạy / đi cho vận động viên mới bắt đầu
Người mới bắt đầu có thể sử dụng nguyên tắc tỷ lệ chạy/đi và điều chỉnh khi sức bền của họ được cải thiện. Kỹ thuật dựa trên thời gian là tốt nhất cho người mới bắt đầu và người mới chạy. Tỷ lệ chạy/đi 1: 1 là một khởi đầu tốt, có nghĩa là bạn thời gian chạy bằng thời gian đi bộ.
Nếu bạn mới chạy, hãy bắt đầu với những khoảng thời gian ngắn như 1 phút chạy và 1 phút đi. Khi bạn đã quen với việc chạy hơn, bạn có thể thay đổi tỷ lệ này. Bạn thậm chí có thể thay đổi tỷ lệ trong suốt quá trình tập luyện như:
- 1 phút chạy, 5 phút đi
- 2 phút chạy, 4 phút đi
- 3 phút chạy, 3 phút đi
- 4 phút chạy, 2 phút đi
- 5 phút chạy, 1 phút đi
Bài tập chạy/đi cho vận động viên có thể lực tốt hơn
Khi bạn có thể lực tốt hơn hãy sử dụng phương pháp dựa trên nhịp tim, vì nó không chỉ tính đến các điều kiện môi trường mà còn cả mức độ thể lực của mỗi vận động viên.
Một lần chạy nhẹ nhàng không nên cao hơn 80% nhịp tim tối đa của bạn. Bài tập chạy/đi cho vận động viên sử dụng phương pháp nhịp tim sẽ như sau:
- Chạy ở tốc độ thả lỏng cho đến khi nhịp tim của bạn cao hơn 80% mức tối đa
- Đi bộ cho đến khi nhịp tim của bạn giảm xuống 60% mức tối đa hoặc thấp hơn
- Chạy lại cho đến khi nhịp tim của bạn vượt quá 80% mức tối đa
- Lặp lại khi cần thiết
Bài tập chạy/đi cho vận động viên giàu kinh nghiệm
Những người chạy giàu kinh nghiệm có thể sử dụng phương pháp dựa trên thời gian hoặc nhịp tim HOẶC triển khai phương pháp dựa trên khoảng cách làm biến số chính. Đây là một phương pháp tuyệt vời để sử dụng nếu bạn đang tập luyện cho một cuộc đua với thời gian hoàn thành mục tiêu. Một bài tập mẫu cho vận động viên bán marathon sử dụng phương pháp này là:
- Chạy 1km nhanh hơn một chút so với tốc độ đua, sau đó đi bộ nhanh trong 250m
- Lặp lại chu kỳ này 8 lần, cho tổng số 15km luyện tập
Hãy nhớ rằng những ví dụ này không phải là phương pháp cụ thể của Galloway, vì phương pháp Galloway có phần chi tiết hơn một chút. Ý tưởng chung đơn giản là sử dụng phương pháp chạy/đi như một cách để tận hưởng các bài tập và bài chạy luyện tập của bạn một cách toàn diện hơn, giúp giảm thiểu rủi ro chấn thương và thậm chí chạy nhanh hơn tổng thể trong cùng một khoảng thời gian!
3 lầm tưởng thường gặp về phương pháp chạy đi bộ
Lầm tưởng: Chỉ những người chạy chậm mới sử dụng phương pháp chạy bộ xen kẽ đi bộ.
Sự thật: Đi bộ chậm giúp hoàn thành cuộc đua nhanh hơn.
Trong những năm gần đây, nhiều người chạy bộ và các chuyên gia đã nhận ra rằng chạy ở vùng 2 (chạy với cường độ thấp hơn) giúp cải thiện nhiều yếu tố thể chất và hỗ trợ khả năng chạy của bạn ở cả đường đua dài và ngắn mà không bị mệt mỏi nhanh chóng.
Dù bạn tham gia cuộc đua ở bất kỳ cự ly nào, điều quan trọng là phải quản lý mức năng lượng của bạn ngay từ đầu để bạn có thể về đích mà không bị đuối sức. Mặc dù nguồn năng lượng đóng một vai trò trong việc duy trì thể lực, nhưng cách bạn phân bổ tốc độ trong một cuộc đua cũng rất quan trọng.
Theo Chris Twiggs, giám đốc đào tạo tại Galloway Training Programs chia sẻ: “Đi bộ có thể tiết kiệm năng lượng. Khi bạn đi bộ trong quá trình chạy, bạn đang đầu tư vào ngân hàng năng lượng của mình”.
Khi bắt đầu luyện tập với phương pháp chạy bộ xen kẽ đi bộ, ông đã giảm lượng đi bộ xuống nhờ áp dụng các khoảng đi bộ 30 giây. Hiện tại, với kinh nghiệm của mình, hầu hết các giải siêu sức bền (ultramarathon) của ông đều bao gồm 13 đến 16 km đi bộ, và ông luân phiên ba phút chạy và 30 giây đi bộ, hoặc 0,5 km chạy và 30 giây đi bộ, tùy thuộc vào chiến lược và mục tiêu của cuộc đua.
Cách sử dụng phương pháp chạy/đi để đạt được tốc độ nhanh hơn:
Nếu bạn đặt mục tiêu cải thiện thành tích cá nhân (PR - Personal Record), phương pháp chạy/đi có thể giúp bạn đạt được điều đó. Bạn chỉ cần luyện tập.
“Khi đi bộ, bạn nên đi nhanh nhưng tránh gắng sức,” Burget nói. “Bạn muốn nhịp tim của mình giảm xuống.” Bạn cũng muốn cho cơ bắp của mình nghỉ ngơi sau nỗ lực chạy cường độ để cơ thể được phục hồi giữa chừng.
Bởi vì bạn sẽ có các khoảng đi bộ, bạn cũng cần thực hiện các khoảng chạy của mình nhanh hơn so với khi bạn chạy bình thường với tốc độ không đổi.
Nếu bạn đã chạy bộ được một thời gian nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu với tỷ lệ và tốc độ ở các khoảng của mình, cả hai chuyên gia đều khuyên bạn nên chạy "dặm ma thuật" (magic mile). Điều này sẽ giúp bạn thiết lập tốc độ mục tiêu cho một cuộc đua. Với thời gian dặm kỳ diệu đó, hãy đặt tỷ lệ khoảng thời gian của bạn, lưu ý rằng nói chung, tốc độ trung bình của bạn càng nhanh thì khoảng thời gian chạy của bạn càng dài. Ví dụ: nếu bạn đang hướng tới tốc độ trung bình 8 phút một dặm, bạn có thể chạy ba phút và đi bộ 30 giây. Nhưng nếu bạn đang hướng tới tốc độ trung bình là 10 phút một dặm, bạn có thể chạy 90 giây và đi bộ 30 giây.
Nếu bạn là người mới bắt đầu, Twiggs gợi ý bắt đầu bài tập của bạn bằng cách chạy trong 30 giây và đi bộ trong 30 giây. Ông nói, nếu điều đó có vẻ quá dễ dàng hoặc bạn cảm thấy mình muốn chạy nhiều hơn thì hãy giữ nguyên khoảng đi bộ 30 giây, nhưng chạy lâu hơn một chút giữa các lần đi bộ.
Bạn có thể theo dõi tỷ lệ của mình bằng cách sử dụng thời gian hoặc khoảng cách. Twiggs sử dụng thời gian, trong khi Burget thường chú ý đến các cột mốc dặm trong các cuộc đua của ông, đi bộ trong một phần mười dặm cuối cùng của mỗi dặm. Thử nghiệm để xem những gì phù hợp nhất với bạn.
“Tôi đã mất vài tháng để tìm ra tỷ lệ phù hợp với mình,” Burget, người cũng đã chạy marathon 2:50 bằng cách xen kẽ sáu phút chạy và 15 giây đi bộ cho biết.
Khi bạn thực sự muốn tăng tốc độ trung bình của mình trên mỗi dặm, hãy chạy thêm một dặm kỳ diệu nữa để xem bạn có thể chạy nhanh hơn bao nhiêu, sau đó tăng tốc độ của các khoảng chạy, thêm thời gian vào các khoảng chạy hoặc giảm bớt thời gian nghỉ ở các khoảng đi bộ của bạn.
Lầm tưởng: Chỉ những người mới bắt đầu mới cần nghỉ đi bộ.
Sự thật: Phương pháp chạy bộ xen kẽ đi bộ phù hợp với tất cả mọi người.
Mặc dù không có số liệu thống kê về số lượng người chạy bộ sử dụng phương pháp đi bộ trong luyện tập hoặc trong các cuộc đua, thời gian họ đã chạy được bao lâu hay mức độ "mệt mỏi" của bất kỳ người chạy bộ nào khi họ đi bộ, chúng ta có thể tự tin nói rằng những người cố gắng kết hợp đi bộ trong khi chạy thuộc mọi lứa tuổi và mọi cấp độ thể dục khác nhau.
Cả Burget và Twiggs đều chạy siêu bền (ultramarathon). Đây là bộ môn mà chưa đến 1% người Mỹ tham gia vào năm 2023, và những người chạy siêu bền thường không phải là người mới bắt đầu chạy.
Trên thực tế, việc lên kế hoạch chiến lược chạy/đi cho các cuộc đua cần phải thực hành, do đó nhiều người chạy và người đi bộ có kinh nghiệm có thể chuyển sang áp dụng nó. Ví dụ, Burget đã học được cách tính toán thời gian đi bộ của mình để phù hợp với vị trí của các điểm tiếp nước và độ cao trên đường chạy siêu bền để anh có thể tối đa hóa tiềm năng chạy của mình. Nhưng điều đó có được là nhờ tập luyện rất nhiều với phương pháp chạy/đi.
Cách sử dụng phương pháp chạy/đi để cải thiện thành tích thi đấu:
Luôn nghiên cứu chi tiết cuộc đua sắp tới của bạn và cân nhắc tạo một chiến lược để kết hợp việc đi bộ với các trạm tiếp nước và những đoạn đường dốc. Burget cho biết: “Xem xét địa hình khi lên kế hoạch chạy/đi của bạn là điều quan trọng.”
“Đi bộ lên dốc là một giải pháp thông minh vì chúng ta muốn làm những gì có thể để tiết kiệm năng lượng, để khi chúng ta sử dụng năng lượng, chúng ta thu được hiệu quả tốt nhất cho nỗ lực của mình” Twiggs nói.
Twiggs cho biết thêm, việc chạy lên dốc trong khi luyện tập sẽ giúp bạn tăng cường sức mạnh cho đôi chân, nhưng trong một cuộc đua, nó có thể làm giảm tốc độ (và thời gian hoàn thành) của bạn vì nó đòi hỏi rất nhiều sức lực. Nếu không có kế hoạch, bạn có thể rơi vào tình huống chạy lên dốc (nỗ lực bị lãng phí) và sau đó đi bộ xuống dốc khi bạn phục hồi. Lập kế hoạch trước có thể giúp bạn đổi ngược tình huống đó lại để tối đa hóa năng lượng và tăng tốc độ của bạn.
Ý chính: Hãy tham gia cuộc đua của bạn với một kế hoạch rõ ràng đã được lên lịch cụ thể cho những khoảng đi bộ, để bạn không chỉ làm chậm lại khi bạn cảm thấy cần làm như vậy, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả thi đấu,” Twiggs giải thích. Thử nghiệm các tỷ lệ chạy/đi khác nhau trong quá trình luyện tập cũng sẽ giúp bạn hoàn thiện kế hoạch vào ngày diễn ra cuộc đua.
Lầm tưởng: Phương pháp chạy bộ xen kẽ đi bộ sẽ hạn chế các cơ hội thi đấu của bạn
Sự thật: Đi bộ có thể giúp bạn tham gia các cuộc đua dài hơn, khó hơn
Lý do chạy bộ được coi là cường độ "cao" trong khi đi bộ được coi là cường độ "thấp đến trung bình" là vì chạy tốn nhiều năng lượng hơn đi bộ. Thông thường, tim của bạn đập nhanh hơn khi bạn chạy so với khi bạn đi bộ để cơ thể bạn tạo ra thêm năng lượng.
Tuy nhiên, hãy chia nhỏ các lần chạy bằng các khoảng đi bộ, và bạn sẽ giúp tim, cơ, xương và khớp của mình được nghỉ ngơi. Như Twiggs đã nói, nó giúp gửi năng lượng vào ngân hàng của bạn. Lợi ích của việc đó là gì? Bạn có thể thêm nhiều cuộc đua vào lịch thi đấu của mình, chẳng hạn như chạy half marathon thay vì 10K, nếu điều đó dường như nằm ngoài tầm với. Nếu bạn nghĩ rằng mình không thể chạy marathon, liệu bạn có thể kết hợp chạy/đi trong cự ly này không?
Để chứng minh rằng việc kết hợp đi bộ vào các chặng chạy dài có thể giảm bớt mệt mỏi và giúp bạn chạy lâu hơn (hoặc thậm chí chạy thường xuyên hơn), hãy lấy một ví dụ khác từ Burget: Năm 2023, ông chạy bảy giải marathon trong bảy ngày liên tiếp, với mục tiêu hoàn thành mỗi cuộc đua dưới ba giờ. Mặc dù ông đã chạy hơn ba giờ trong hai cuộc đua, thời gian cho các cuộc đua còn lại của ông dao động từ 2:52:15 đến 2:58:57. “Tôi đã sử dụng cùng một khoảng thời gian cho mỗi cuộc đua," Burget nói, "đi bộ 20 giây trong mỗi dặm."
Cách sử dụng phương pháp chạy/đi để chạy lâu hơn:
Trong khi thử nghiệm các khoảng chạy/đi, hãy cố gắng chú ý đến cảm giác của bạn so với các lần chạy không bao gồm đi bộ. Bạn có cảm thấy mình có thể tăng khoảng cách hoặc thời gian chạy điển hình của mình thêm nửa dặm hoặc 10 phút không?
Để tiến tới các cự ly dài hơn, bạn có nhiều lựa chọn: Bạn có thể tăng tốc độ chạy của mình hoặc rút ngắn thời gian nghỉ đi bộ, Twiggs nói, trong khi vẫn chạy với thời gian chạy tổng thể như nhau. (Điều này sẽ làm tăng tốc độ trung bình của bạn.) Hoặc bạn có thể duy trì tốc độ và tỷ lệ của mình, nhưng thêm nhiều khoảng chạy/đi hơn, để bạn chạy trong thời gian lâu hơn và do đó, quãng đường chạy dài hơn, điều này có thể dễ thực hiện hơn so với chỉ chạy nhờ vào yếu tố phục hồi được bổ sung. Hãy làm những gì bạn cảm thấy tốt nhất.
Ngoài việc giúp bạn chinh phục những quãng đường dài hơn, phương pháp chạy/đi có thể tăng thêm các lựa chọn về cuộc đua của bạn bằng cách cho phép bạn tham gia các sự kiện kéo dài nhiều ngày, chẳng hạn như các giải chạy của Disney cuối tuần, hoặc Tuần lễ Marathon ở Philadelphia, gồm các cự ly 8K, half marathon và marathon.
Twiggs nói, mặc dù tất nhiên, một số người tham gia vào các sự kiện này mà không sử dụng phương pháp chạy/đi, nhưng “chúng tôi nhận thấy rằng đối với hàng triệu người chạy bộ, điều này cho phép họ tham gia các cuộc đua mà họ không nghĩ tới,” bởi vì nó cho phép phục hồi nhanh hơn.
Nguồn tham khảo: Runnersworld, Fleetfeet, Marathonhandbook