Trong những năm gần đây, các hoạt động ngoài trời như hiking, trekking và trail running đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Tuy nhiên, không ít người vẫn còn nhầm lẫn giữa ba hình thức vận động này. Vậy hiking, trekking và trail running khác nhau như thế nào? Việc hiểu rõ sự khác biệt sẽ giúp bạn lựa chọn hình thức phù hợp, chuẩn bị trang bị đúng cách và tận hưởng trải nghiệm tốt nhất. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về khái niệm, đặc điểm, trang bị, địa điểm và kinh nghiệm liên quan đến ba hoạt động thú vị này.
Hiking, Trekking và Trail Running là gì? Đặc điểm của từng hoạt động
Hiking là gì?
Hiking là hình thức đi bộ đường dài trên những con đường mòn (trails) đã được định sẵn hoặc đánh dấu rõ ràng. Đây thường là các tuyến đường trong công viên quốc gia, rừng, núi thấp, hoặc ven biển, với địa hình tương đối dễ chịu. Hiking thường diễn ra trong ngày hoặc có thể kéo dài qua đêm với hành lý gọn nhẹ, với mục đích chủ yếu là thưởng ngoạn cảnh quan thiên nhiên, thư giãn, giải tỏa căng thẳng, rèn luyện sức khỏe tim mạch và kết nối với bạn bè, gia đình.,
Khi tham gia hiking, bạn cần chuẩn bị một số trang bị cơ bản như giày đi bộ đường dài êm ái, có độ bám tốt và hỗ trợ mắt cá chân; ba lô nhỏ đựng nước, đồ ăn nhẹ và áo khoác; quần áo thoải mái, chất liệu thoáng khí và thấm hút mồ hôi. Ngoài ra, đừng quên mang theo nước uống, đồ ăn nhẹ, bản đồ hoặc GPS, cùng bộ sơ cứu nhỏ để đảm bảo an toàn trong suốt hành trình.
Hiking mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm stress, cải thiện tim mạch, tăng cường sức bền và đặc biệt là cơ hội hòa mình vào thiên nhiên trong lành. Ở Việt Nam, bạn có thể trải nghiệm những cung đường hiking tuyệt vời như Vườn quốc gia Cúc Phương, Vườn quốc gia Ba Vì, khu du lịch Tam Đảo, hoặc các đường mòn quanh hồ Tuyền Lâm ở Đà Lạt.
Trekking là gì?
Nếu bạn tìm kiếm thử thách cao hơn, có lẽ bạn sẽ quan tâm đến việc "trekking là gì". Trekking là hoạt động khám phá thiên nhiên với mức độ khó từ trung bình đến khó, đòi hỏi người tham gia phải có nền tảng thể lực tốt, sức bền cao và kỹ năng sinh tồn cơ bản. Khác với hiking, trekking thường chinh phục những địa hình đa dạng và khắc nghiệt như núi cao hiểm trở, rừng rậm nguyên sinh, sa mạc khô cằn, đầm lầy hoặc thậm chí là vùng băng tuyết lạnh giá. Đặc biệt, các cung trekking thường không có lối mòn rõ ràng, đòi hỏi bạn phải tự mở đường, vượt qua nhiều chướng ngại vật tự nhiên hoặc đi theo sự dẫn dắt của người bản địa. Thời gian cho một chuyến trekking thường kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, thậm chí cả tháng tùy vào độ phức tạp của hành trình. Mục đích của trekking không chỉ là chinh phục thử thách cá nhân mà còn là cơ hội khám phá những vùng đất hoang sơ, ít người đặt chân đến, đồng thời trải nghiệm nét văn hóa độc đáo của các bản làng dân tộc thiểu số dọc đường đi.
Để chuẩn bị cho một chuyến trekking an toàn, bạn cần trang bị đầy đủ dụng cụ chuyên dụng. Quan trọng nhất là một đôi giày trekking cổ cao với độ bám vượt trội, khả năng chống nước và hỗ trợ mắt cá chân tối đa để di chuyển trên địa hình gồ ghề. Ba lô lớn (50-80L) là vật dụng không thể thiếu để đựng lều, túi ngủ, thảm cách nhiệt, bếp dã ngoại, dụng cụ nấu ăn, quần áo dự phòng và thực phẩm cho nhiều ngày. Ngoài ra, bạn cần mang theo thiết bị định vị (GPS, la bàn), đèn pin hoặc đèn đội đầu, cùng quần áo giữ ấm, chống nước và chống gió chuyên dụng để đối phó với thời tiết khắc nghiệt.
Trekking không chỉ mang lại những trải nghiệm mạnh mẽ mà còn giúp rèn luyện ý chí kiên cường, vượt qua giới hạn bản thân, nâng cao kỹ năng sinh tồn và mở rộng hiểu biết về các nền văn hóa độc đáo. Ở Việt Nam, nhiều cung trekking nổi tiếng thu hút các phượt thủ như chinh phục đỉnh Fansipan (Sapa), hành trình xuyên rừng Tà Năng - Phan Dũng (Bình Thuận - Lâm Đồng), chạm tới đỉnh Pu Si Lung (Lai Châu) hay khám phá các cung đường hùng vĩ ở Hà Giang, Cao Bằng. Mỗi hành trình đều là một thử thách đáng nhớ, để lại những ký ức khó quên về thiên nhiên hoang dã và con người nơi vùng cao.
Trail Running là gì?
Trail running (chạy địa hình) là môn thể thao đầy thử thách với mức độ khó từ dễ đến cực khó, tùy thuộc vào địa hình và cự ly chạy. Khác với chạy bộ thông thường, trail running đòi hỏi người tham gia phải có nền tảng thể lực tốt, kỹ năng di chuyển linh hoạt trên các bề mặt phức tạp và khả năng thích ứng nhanh với sự thay đổi liên tục của địa hình. Bạn có thể chạy trên đường mòn đất, vượt qua những tảng đá sỏi gồ ghề, né rễ cây chằng chịt, băng qua suối hay lội bùn lầy, thậm chí đối mặt với những đoạn dốc đứng đầy thách thức. Thời gian chạy cũng rất đa dạng, từ vài chục phút cho các bài tập ngắn đến nhiều giờ liên tục, thậm chí cả ngày đối với các giải ultra-trail với cự ly siêu dài lên tới 100km hoặc hơn.
Mục đích của trail running không chỉ dừng lại ở việc rèn luyện sức khỏe mà còn là thử thách tốc độ, sức bền, kỹ năng xử lý địa hình và khả năng chinh phục giới hạn bản thân. Đây cũng là môn thể thao cạnh tranh khốc liệt trong các giải đấu chuyên nghiệp. Để chinh phục được những cung đường khắc nghiệt, người chạy cần trang bị đặc thù, trong đó quan trọng nhất là một đôi giày trail running chuyên dụng với đế ngoài có gai bám sâu (lug) giúp tăng độ bám trên mọi địa hình, hệ thống đệm êm ái giảm chấn động và thân giày bền bỉ, thoáng khí. Ngoài ra, cần chuẩn bị quần áo thoáng khí, nhẹ bằng chất liệu nhanh khô; đai chạy bộ hoặc vest nước để mang theo nước uống, gel năng lượng; cùng gậy chạy địa hình (tùy chọn) hỗ trợ giữ thăng bằng trên các đoạn dốc.
Lợi ích của trail running vượt xa việc đốt cháy calo thông thường. Bộ môn này giúp tăng cường sức bền vượt trội, cải thiện khả năng giữ thăng bằng và phản xạ nhanh nhạy, đồng thời mang lại cảm giác tự do, hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ. Tại Việt Nam, trail running ngày càng phổ biến với nhiều giải đấu hấp dẫn như Vietnam Mountain Marathon (Sapa), Dalat Ultra Trail (Đà Lạt), Vietnam Jungle Marathon (Pù Luông) hay chặng trail đầy thử thách trong Mu Cang Trai Ultra Trail (Yên Bái),... Mỗi bước chạy không chỉ là thử thách thể chất mà còn là hành trình khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của núi rừng - nơi người chạy được thử thách bản lĩnh và tận hưởng cảm giác chiến thắng chính mình.
Bảng so sánh chi tiết Hiking, Trekking và Trail Running
Để làm rõ hơn sự "khác nhau giữa hiking trekking trail running", HappyRun đã tổng hợp một bảng so sánh chi tiết dưới đây:
Tiêu chí | Hiking | Trekking | Trail Running |
Mục tiêu | Thư giãn, thưởng ngoạn, rèn luyện sức khỏe nhẹ nhàng | Khám phá, chinh phục thử thách, trải nghiệm văn hóa | Thử thách tốc độ, sức bền, kỹ năng chạy, cạnh tranh |
Địa hình | Đường mòn rõ ràng, dễ đi (rừng, núi thấp, công viên) | Địa hình hiểm trở, không rõ ràng (núi cao, rừng rậm, sa mạc) | Địa hình tự nhiên không bằng phẳng (đồi núi, rừng, bờ biển, đường mòn) |
Mức độ khó | Dễ đến trung bình | Trung bình đến khó | Dễ đến cực khó (tùy địa hình/cự ly) |
Thời gian | Vài giờ đến vài ngày | Vài ngày đến vài tuần | Vài chục phút đến nhiều giờ/cả ngày |
Trang bị cần thiết | Giày hiking, ba lô nhỏ, nước, đồ ăn nhẹ, quần áo thoải mái | Giày trekking, ba lô lớn, lều, túi ngủ, bếp dã ngoại, thiết bị định vị | Giày trail running, quần áo chạy bộ, đai nước/vest nước, gậy chạy địa hình (tùy chọn) |
Yêu cầu thể lực | Trung bình | Tốt, sức bền cao | Rất tốt, sức bền, kỹ năng linh hoạt |
Rủi ro tiềm ẩn | Bong gân, trượt ngã nhẹ, lạc đường ngắn | Lạc đường, chấn thương nghiêm trọng, kiệt sức, thời tiết khắc nghiệt | Bong gân, trật khớp, ngã do địa hình, kiệt sức, mất nước |
Lựa chọn hoạt động phù hợp với bạn
Sau khi đã hiểu rõ về từng loại hình, làm thế nào để bạn biết đâu là lựa chọn phù hợp nhất với mình? HappyRun sẽ giúp bạn đánh giá dựa trên các tiêu chí sau.
Dựa trên thể lực và kinh nghiệm
Đối với những người mới bắt đầu hoặc ít kinh nghiệm với các hoạt động ngoài trời, và có thể lực trung bình, hiking là lựa chọn lý tưởng để làm quen với thiên nhiên. Hoạt động này giúp bạn xây dựng nền tảng thể lực và kỹ năng di chuyển trên các địa hình không quá phức tạp.
Khi bạn đã có kinh nghiệm hiking và muốn nâng cao giới hạn bản thân, hãy thử sức với trekking hoặc trail running cự ly ngắn. Ở giai đoạn này, bạn sẽ cần chuẩn bị kỹ lưỡng hơn về thể lực và trang bị để đối mặt với những thử thách mới. Nếu bạn là một vận động viên thể lực vượt trội, đam mê tốc độ và không ngại chinh phục những thử thách khắc nghiệt, trail running cự ly dài hoặc trên các địa hình cực khó sẽ là sân chơi dành cho bạn.
Dựa trên mục đích và sở thích
Nếu bạn đang tìm cách thoát khỏi sự ồn ào của thành phố, hít thở không khí trong lành và ngắm nhìn cảnh đẹp một cách chậm rãi, hiking là lựa chọn tuyệt vời để tái tạo năng lượng. Nó mang đến cơ hội tuyệt vời để thư giãn và kết nối sâu sắc hơn với thiên nhiên.
Đối với những ai có khao khát chinh phục những đỉnh núi cao, khám phá các vùng đất hoang sơ và kiểm tra ý chí của bản thân, trekking sẽ mang đến những trải nghiệm khó quên cùng cảm giác chiến thắng mãnh liệt.
Nếu bạn là một người chạy bộ thực thụ và muốn nâng niềm đam mê của mình lên một tầm cao mới, thử thách tốc độ và sự khéo léo trên những cung đường gồ ghề, trail running chính là bộ môn hoàn hảo dành cho bạn.
Dựa trên ngân sách và thời gian
Hiking thường là lựa chọn tiết kiệm nhất và yêu cầu ít thời gian chuẩn bị. Bạn chỉ cần một đôi giày tốt, một chiếc ba lô nhỏ và một ngày cuối tuần là có thể bắt đầu hành trình.
Ngược lại, trekking đòi hỏi một ngân sách lớn hơn cho các trang bị chuyên dụng như lều, túi ngủ hay thiết bị định vị. Thời gian chuẩn bị và di chuyển cho các chuyến đi trekking cũng thường dài hơn, đặc biệt là với những hành trình nhiều ngày, kéo theo chi phí tăng cao.
Trail running có mức chi phí dao động từ trung bình đến cao, tùy thuộc vào loại trang bị bạn chọn (giày trail running chuyên dụng thường khá đắt) và việc bạn có tham gia các giải chạy hay không. Về thời gian, bạn có thể linh hoạt sắp xếp từ vài giờ cho đến cả ngày nếu chinh phục các cự ly dài.
Trang bị thiết yếu cho từng loại hình
Việc lựa chọn trang bị phù hợp là yếu tố then chốt quyết định sự thành công và an toàn của chuyến đi. HappyRun tự hào là người bạn đồng hành đáng tin cậy, mang đến những sản phẩm chất lượng cao, được thiết kế đặc biệt cho từng loại hình hoạt động.
Trang bị chung (Thiết yếu cho mọi chuyến đi)
Nước và đồ ăn nhẹ: Luôn mang đủ nước để tránh mất nước, cùng với các loại thực phẩm cung cấp năng lượng nhanh như thanh năng lượng, trái cây khô, hạt.
Bản đồ/GPS và la bàn: Dù bạn có đi theo nhóm hay không, việc biết cách định hướng là rất quan trọng.
Áo khoác chống nước/gió: Thời tiết trên núi có thể thay đổi nhanh chóng.
Bộ sơ cứu y tế cá nhân: Băng gạc, thuốc giảm đau, thuốc sát trùng, băng dính cá nhân...
Đèn pin/đèn đội đầu: Đặc biệt quan trọng nếu bạn có kế hoạch đi vào buổi tối hoặc trong điều kiện thiếu sáng.
Trang bị cụ thể cho Hiking
Giày hiking: Lựa chọn hàng đầu cho hiking là những đôi giày có trọng lượng nhẹ, êm ái, với độ bám tốt trên địa hình tương đối bằng phẳng. HappyRun có nhiều lựa chọn giày hiking chất lượng cao, được thiết kế để mang lại sự thoải mái tối đa và bảo vệ chân bạn trên mọi cung đường mòn.
Ba lô nhỏ: Đủ để đựng những vật dụng cá nhân cần thiết.
Quần áo thoáng khí: Ưu tiên chất liệu nhẹ, nhanh khô như vải tổng hợp, giúp bạn luôn cảm thấy dễ chịu.
Trang bị cụ thể cho Trekking
Giày trekking: Đây là trang bị quan trọng nhất. Giày trekking cần có khả năng hỗ trợ mắt cá chân tuyệt vời, đế ngoài với độ bám cực cao trên địa hình gồ ghề, và khả năng chống nước hiệu quả. Giày trekking HappyRun được thiết kế với đế Vibram tăng cường độ bám và công nghệ chống thấm nước, giúp bạn tự tin vượt qua mọi thách thức.
Ba lô lớn (50-80L): Để chứa lều, túi ngủ, bếp dã ngoại và tất cả vật dụng cá nhân cần thiết cho chuyến đi dài ngày.
Quần áo giữ nhiệt, chống nước: Áo khoác chống nước, quần trekking bền bỉ, áo giữ nhiệt để đối phó với thời tiết khắc nghiệt.
Trang bị cụ thể cho Trail Running
Giày trail running: Đây là "vũ khí" quan trọng nhất của một runner địa hình, và cũng là trọng tâm của HappyRun. Dòng giày trail running Kailas Fuga với công nghệ đệm và đế Vibram đa hướng giúp bạn tự tin bứt phá trên mọi địa hình, từ đường mòn đất đến đá sỏi, từ dốc lên đến dốc xuống. Kailas với trọng lượng nhẹ, độ bám vượt trội, khả năng thoát nước tốt và đệm êm ái, mang lại sự ổn định và bảo vệ tối ưu cho từng bước chạy của bạn.
Quần áo chạy bộ chuyên dụng: chất liệu nhẹ, thoáng khí và thấm hút mồ hôi cực tốt, giúp bạn luôn khô ráo và thoải mái dù đổ mồ hôi nhiều.
Đai chạy bộ/vest nước: Giúp bạn mang theo đủ nước và gel năng lượng mà không bị vướng víu, đảm bảo duy trì năng lượng trong suốt chặng đường.
Gậy chạy địa hình: Giúp giảm tải cho chân, hỗ trợ thăng bằng khi di chuyển trên địa hình dốc và phức tạp.
Những lưu ý an toàn và kinh nghiệm hữu ích
Dù bạn chọn hiking nhẹ nhàng, trekking khám phá hay trail running bứt phá, việc đảm bảo an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu.
Chuẩn bị thể lực và kỹ năng: Luôn tập luyện thể lực phù hợp với cường độ của hoạt động bạn chọn. Nếu là trekking hay trail running, hãy rèn luyện các kỹ năng di chuyển trên địa hình phức tạp, kỹ năng sinh tồn cơ bản.
Nghiên cứu kỹ địa hình và thời tiết: Trước mỗi chuyến đi, hãy tìm hiểu kỹ về cung đường, độ khó, nguồn nước, và đặc biệt là dự báo thời tiết.
Đi cùng nhóm hoặc thông báo lịch trình cho người thân: Đừng bao giờ đi một mình nếu chưa có kinh nghiệm. Luôn thông báo chi tiết lịch trình, địa điểm cho bạn bè hoặc người thân.
Mang đủ nước và đồ ăn: Đây là yếu tố sống còn, đặc biệt trong các chuyến đi dài ngày.
Luôn kiểm tra trang bị trước mỗi chuyến đi: Đảm bảo tất cả trang bị đều hoạt động tốt và phù hợp với điều kiện dự kiến.
Tôn trọng thiên nhiên và môi trường: Không xả rác, không làm hại động thực vật, giữ gìn vẻ đẹp tự nhiên của nơi bạn đến.
Học cách đọc bản đồ/sử dụng GPS: Kỹ năng định hướng là vô cùng quan trọng để tránh lạc đường.
Lời kết
Việc phân biệt hiking trekking trail running không chỉ là kiến thức cơ bản mà còn là chìa khóa để bạn có những trải nghiệm ngoài trời thực sự ý nghĩa và an toàn. Dù bạn bị cuốn hút bởi sự nhẹ nhàng, thư thái của hiking, khao khát chinh phục những thử thách khắc nghiệt của trekking, hay đam mê tốc độ và sự bứt phá trên đường mòn của trail running, điều quan trọng nhất là lắng nghe cơ thể, chuẩn bị kỹ lưỡng và trang bị đúng cách.
HappyRun tự hào là thương hiệu luôn đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường, cung cấp những sản phẩm giày và trang phục chất lượng cao, được thiết kế chuyên biệt để bạn tự tin khám phá và vượt qua mọi giới hạn. Với HappyRun, mỗi bước chân của bạn không chỉ là một hành trình rèn luyện sức khỏe, mà còn là một cuộc phiêu lưu đầy cảm hứng.
Dù bạn chọn hiking nhẹ nhàng, trekking khám phá hay trail running bứt phá, HappyRun luôn đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường. Ghé thăm website của chúng tôi để tìm hiểu thêm và sở hữu ngay những trang bị tốt nhất!